Κατακράτηση υγρών και διατροφή: οι 2 τύποι κατακράτησης υγρών, συμπτώματα, αιτίες και αντιμετώπιση!

κατακράτηση υγρών, διατροφή, αιτίες, συμπτώματα

Τι είναι η κατακράτηση υγρών;

Η κατακράτηση υγρών ή αλλιώς το οίδημα, συμβαίνει όταν συσσωρεύονται υπερβολικά υγρά στο σώμα, στο κυκλοφορικό σύστημα ή μέσα στους ιστούς και τις κοιλότητες. Υγρό διαρρέει τακτικά τους ιστούς του σώματος από το αίμα. Το λεμφικό σύστημα είναι ένα δίκτυο σωλήνων σε όλο το σώμα που διοχετεύει αυτό το υγρό (που ονομάζεται λέμφος) από τους ιστούς και το αδειάζει πίσω στην κυκλοφορία του αίματος. Η κατακράτηση υγρών (οίδημα) συμβαίνει όταν το υγρό δεν αφαιρείται από τους ιστούς.

 Τύποι κατακράτησης υγρών

 Οι 2 μεγάλες κατηγορίες κατακράτησης υγρών περιλαμβάνουν:                  

  • γενικευμένο οίδημα  – όταν εμφανίζεται οίδημα σε όλο το σώμα
  • τοπικό οίδημα  – όταν επηρεάζονται συγκεκριμένα μέρη του σώματος

Συμπτώματα κατακράτησης υγρών

Τα συμπτώματα της κατακράτησης μπορεί να είναι αρκετά, να εμφανίζονται είτε μεμονωμένα είτε συνδυαστικά και σε αυτά περιλαμβάνονται:

  • πρήξιμο και πόνος των προσβεβλημένων μερών του σώματος (τα πόδια, οι αστράγαλοι και τα χέρια επηρεάζονται συνήθως περισσότερο)
  • δύσκαμπτες αρθρώσεις 
  • αύξηση της περιμέτρου μέσης
  • ταχεία αύξηση βάρους σε διάστημα μερικών ημερών ή εβδομάδων
  • ανεξήγητες διακυμάνσεις βάρους
  • οίδημα με κοιλότητες (όταν πιέζεται το δέρμα, μπορεί να κρατήσει την εσοχή για μερικά δευτερόλεπτα )
  • οίδημα χωρίς κοιλότητες (Σε κάποιες περιπτώσεις το δέρμα μπορεί να μην συγκρατεί εσοχή όταν πιέζεται)

 Αιτίες κατακράτησης υγρών

Όπως και στα συμπτώματα, έτσι και ως προς τις αιτίες εμφάνισης κατακράτησης υγρών, αυτές μπορεί να είναι παραπάνω από μία και να σχετίζονται είτε με τις ορμόνες μας, με την διατροφή μας, με την λειτουργία του οργανισμού μας είτε με το Lifestyle μας. Πιο συγκεκριμένα:

  • Ορμονικές αλλαγές: Κατακράτηση νερού μπορεί να συμβεί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή πριν από την έμμηνο ρύση ως αποτέλεσμα αλλαγών στα επίπεδα ορισμένων ορμονών, όπως η προγεστερόνη.
  • Αυξημένη κατανάλωση νατρίου (αλατιού)
  • Έλλειψη φυσικής δραστηριότητας: Τα άτομα που είναι σωματικά ανενεργά – είτε δεν μπορούν να περπατήσουν για ιατρικούς λόγους είτε απλά κάθονται για μεγάλα χρονικά διαστήματα – μπορεί να επηρεαστούν από την κατακράτηση υγρών, ιδιαίτερα στα πόδια.
  • Νεφρική Νόσος: Επειδή τα νεφρά είναι υπεύθυνα για τη διατήρηση των επιπέδων υγρών, τα άτομα με χρόνια νεφρική νόσο συχνά εμφανίζουν κατακράτηση υγρών.
  • Συγκοπή: Εάν η καρδιά σας δεν μπορεί να αντλήσει αρκετό αίμα μέσω του σώματός σας ως αποτέλεσμα συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας, μπορεί να εμφανίσετε συσσώρευση υγρών στους πνεύμονές σας, στα χέρια και τα πόδια σας.
  • Τριχοειδής βλάβη: Η βλάβη στα τριχοειδή αγγεία – μικρά αιμοφόρα αγγεία που μεταφέρουν θρεπτικά συστατικά στα κύτταρά σας – μπορεί να προκαλέσει την είσοδο υπερβολικού υγρού στα διαστήματα μεταξύ των κυττάρων σας, οδηγώντας σε κατακράτηση νερού.
  • Προβλήματα λεμφικού συστήματος: Το λεμφικό σύστημα παίζει βασικό ρόλο στην υγεία του ανοσοποιητικού και στην ισορροπία των υγρών. Τραυματισμοί, λοιμώξεις, ορισμένοι τύποι καρκίνου, ακόμη και τοπική θεραπεία του καρκίνου μπορεί να προκαλέσουν λεμφικά προβλήματα, οδηγώντας σε συσσώρευση υγρών και πρήξιμο.
  • Παχυσαρκία: Η παχυσαρκία μπορεί να σχετίζεται με αυξημένη κατακράτηση νερού στην καρδιά, τα χέρια και τα πόδια.
  • Διατροφική ανεπάρκεια: Μια σοβαρή ανεπάρκεια πρωτεΐνης ή βιταμίνης Β1 (θειαμίνη)
  • Λοιμώξεις: Ορισμένες λοιμώξεις μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονή και πρήξιμο, τα οποία είναι φυσιολογικά μέρη της ανοσολογικής απόκρισης του σώματός σας.
  • Αλλεργίες: Όταν το σώμα ανιχνεύει ένα αλλεργιογόνο, απελευθερώνει ισταμίνη, η οποία προκαλεί διαρροή υγρού από τα τριχοειδή αγγεία στους περιβάλλοντες ιστούς, οδηγώντας σε οίδημα και φλεγμονή.
  • Φάρμακα: Ορισμένα φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων των από του στόματος αντισυλληπτικών, των κορτικοστεροειδών, των μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ΜΣΑΦ), των αναστολέων των διαύλων ασβεστίου και ορισμένων φαρμάκων για τον διαβήτη, μπορεί να αυξήσουν την κατακράτηση νερού.
  • Ζεστός καιρός: Το σώμα τείνει να είναι λιγότερο αποτελεσματικό στην απομάκρυνση υγρών από τους ιστούς κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.

  Διατροφή και κατακράτηση υγρών

  • Καταναλώνουμε λιγότερο αλάτι: πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα (π.χ. βιομηχανικά κρέατα, έτοιμες σάλτσες, αλμυρά snack, σφολιατοειδή) οδηγούν σε αυξημένη πρόσληψη νατρίου και ως αποτέλεσμα σε κατακράτηση νερού. Συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη για ενήλικες, όχι περισσότερο από 5 γραμμάρια.
  • Αυξήστε την πρόσληψη μαγνησίου και καλίου: καλές πηγές μαγνησίου είναι τα όσπρια, τα δημητριακά ολικής αλέσεως, οι ξηροί καρποί, οι σπόροι, η μαύρη σοκολάτα και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά. Τροφές πλούσιες σε κάλιο είναι οι σταφίδες, μπανάνες, πατάτες, αβοκάντο, μπρόκολο, ντομάτες, καρότο, σπανάκι, φασόλια, γιαούρτι, σολομός και αποξηραμένα βερίκοκα. Το κάλιο παίζει βασικό ρόλο στην ισορροπία των υγρών, αυξάνοντας την παραγωγή ούρων και ελαττώνοντας τις επιδράσεις του νατρίου στον οργανισμό.
  • Αποφύγετε τους επεξεργασμένους υδατάνθρακες και αντικαταστήστε τους με φυτικές ίνες: τροφές όπως το λευκό ψωμί, τα ζυμαρικά, κέικ, κράκερ, περιέχουν υψηλή ποσότητα ζάχαρης , κάτι το οποίο έχει ως συνέπεια την γρήγορη αύξηση σακχάρου στο αίμα και της ινσουλίνης. Η αύξηση αυτή σηματοδοτεί περισσότερη κατακράτηση νατρίου στα νεφρά, το συκώτι και τους μύες. Καταναλώστε μόνο δημητριακά ολικής αλέσεως που είναι πλόυσια σε φυτικές ίνες, όπως κινόα, βρώμη, καστανό ρύζι ή ψωμί ολικής αλέσεως.
  • Αυξήστε την πρόσληψη της βιταμίνης Β6 (πυριδοξίνη): Η βιταμίνη Β6 είναι μια υδατοδιαλυτή βιταμίνη που παίζει κεντρικό ρόλο στον σχηματισμό ερυθρών αιμοσφαιρίων, στον μεταβολισμό των πρωτεϊνών, στη λειτουργία του εγκεφάλου και στην υγεία του ανοσοποιητικού. Ρυθμίζει επίσης την ισορροπία υγρών και μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της κατακράτησης νερού. Σύμφωνα με έρευνες, μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου. Τροφές που την περιέχουν είναι μπανάνες, πατάτες, καστανό ρύζι, κόκκινο κρέας, ρεβύθια, καρύδια και τόνος.
  • Πιείτε φυσικά διουρητικά, όπως εκχύλισμα φύλλων πικραλίδας ( ταραξάκο, αγριοράδικο), πολυκόμπι, μετάξι καλαμποκιού, μαϊντανού, ιβίσκου
  • Φάτε σκόρδο, μάραθο και τσουκνίδα
  • Πιείτε περισσότερο νερό: ένα καλά ενυδατωμένο σώμα είναι λιγότερο πιθανό να κατακρατήσει υγρά
  • Ασκηθείτε 

 

  1. Blanch, N et al. “A systematic review of vascular and endothelial function: effects of fruit, vegetable and potassium intake.” Nutrition, metabolism, and cardiovascular diseases : NMCD vol. 25,3 (2015): 253-66.
  2. Bradley, Patrick. “Refined carbohydrates, phenotypic plasticity and the obesity epidemic.” Medical hypotheses vol. 131 (2019): 109317.
  3. https://www.pharmnet.gr/el/schetika-me-emas/arthra/adynatisma/pos-tha-antimetopisete-tin-katakratisi-ygron-/
  4. Mitsides, Nicos et al. “Salt and Water Retention Is Associated with Microinflammation and Endothelial Injury in Chronic Kidney Disease.” Nephron vol. 143,4 (2019): 234-242.
  5. Shafiee, Mohammad A et al. “Defining conditions that lead to the retention of water: the importance of the arterial sodium concentration.” Kidney international vol. 67,2 (2005): 613-21.
  6. BANSI, H W, and J M OLSEN. “Water retention in obesity.” Acta endocrinologica vol. 32 (1959): 113-22.