Τι είναι η Διατροφογενετική;
Διατροφή και γενετική! Πρόκειται για μια νέα επιστήμη η οποία μπορεί να μας βοηθήσει να προλάβουμε χρόνιες παθήσεις όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπέρταση και η παχυσαρκία. Από το χρώμα των ματιών μας μέχρι την ικανότητα ευλυγισίας μας, τα γονίδιά μας έχουν μια βαθιά επίδραση τόσο στην εμφάνισή μας όσο και στην υγεία μας.
Η επιστήμη της γενετικής αναπτύσσεται με ταχείς ρυθμούς και κινούμαστε όλο και πιο κοντά σε ένα σύστημα εξατομικευμένης ιατρικής που θα επικεντρώνεται στην πρόληψη ασθενειών με βάση τον προσωπικό κίνδυνο και στην αντιγήρανση. Εμείς είμαστε έτοιμοι να εντάξουμε την επιστήμη της γενετικής στη διατροφή μας;
Διατροφογενετική και ανθρώπινη υγεία
Η διατροφογενετική μελετά την σύνδεση των γενετικών παραλλαγών του κάθε ατόμου με την διατροφή, ώστε να αντιμετωπίσει την απώλεια βάρους αλλά και την πρόληψη μεταβολικών διαταραχών, όπως είναι ο διαβήτης τύπου 2, η υπέρταση, οι δυσλιπιδαιμίες και καρδιαγγειακές παθήσεις.
Ο μεταβολισμός επηρεάζεται από γονίδια, κάποια από τα οποία επηρεάζουν την απώλεια σωματικού βάρους μετά από υποθερμιδικές δίαιτες ή/και φυσική άσκηση, ρυθμίζοντας τον μεταβολισμό των λιπιδίων και της λιπογένεσης, ενώ άλλα τον μεταβολισμό των υδατανθράκων, την πρόσληψη και κατανάλωση ενέργειας και το κιρκαδικό σύστημα (ώρες ύπνου και αφύπνισης). Ακόμη και η προτίμησή μας για συγκεκριμένες γεύσεις τροφίμων επηρεάζεται από συγκεκριμένα γονίδια.
Πιο συγκεκριμένα, κάποιες μεταλλάξεις των γονιδίων (SNPs) είναι ”υπεύθυνες” για τον αυξημένο κίνδυνο παχυσαρκίας, χρονίων νοσημάτων, χαμηλής HDL χοληστερόλης, υψηλής αρτηριακής πίεσης και τριγλυκεριδίων ή σακχαρώδη διαβήτη κύησης σε εγκυμονούσες γυναίκες. Η έγκαιρη διάγνωση αυτού του κινδύνου μέσω κλινικών εξετάσεων προσφέρει ένα χρήσιμο εργαλείο για την αντιμετώπισή τους, μέσω της εξατομικευμένης διατροφής ακόμα και σε ζευγάρια που προσπαθούν να τεκνοποιήσουν.
Στο γραφείο μας αλλά και κατά παραγγελία (αποστολή με ταχυδρομική)μπορεί να πραγματοποιηθεί DNA Test Διατροφής. Όπως αναφέρθηκε, παρότι είμαστε όλοι ίδιοι γονιδιακά κατά 99.9%, το ότι διαφέρουμε κατά 0.1%, κάνει τις ανάγκες μας μοναδικές. Ο διατροφικός έλεγχος πραγματοποιείται με διατροφογενετικό τεστ (DNA Test Διατροφής) και αφορά την διαδικασία κατά την οποία αναλύονται και μελετώνται διάφορα γονίδια και τυχόν αλλαγές που φέρουν και με βάση το γενετικό σας προφίλ παρέχονται πληροφορίες για:
- την γενετική προδιάθεση για παχυσαρκία
- το ποσοστό λίπους, πρωτεΐνης και υδατάνθρακα που πρέπει να περιλαμβάνει το καθημερινό σας διαιτολόγιο
- τις ανάγκες σας σε μέταλλα και ιχνοστοιχεία
- την ποσότητα καφέ, αλατιού και αλκοόλ που πρέπει να καταναλώνετε
- τη λειτουργία του βιολογικού σας ρολογιού
- τη γενετική προδιάθεση για συναισθηματική πρόσληψη τροφής,
- τη γενετική προδιάθεση ανάπτυξης δυσανεξίας στη γλουτένη και στη λακτόζη
Διατροφή και γονιμότητα
Η διατροφή αποτελεί βασικό παράγοντα επιρροής της γονιμότητας μέσω τροφίμων που επιδρούν θετικά στην ποιότητα του σπέρματος όπως φρούτα, λαχανικά, βιταμίνες A, C και E, φυλλικό οξύ, κρέας από όργανα ζώων και ψάρι. Αντίθετα, η υψηλή πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών ή ζάχαρης, επεξεργασμένου κρέατος , γαλακτοκομικών προϊόντων, φυτοοιστρογόνα σόγιας και η πρόσληψη καφεΐνης και τσαγιού λειτουργούν αρνητικά στην αναπαραγωγική ικανότητα.
Κύριος παράγοντας τόσο της ανδρικής όσο και της γυναικείας υπογονιμότητας είναι η παχυσαρκία, η οποία συνδέεται, εκτός από την κατανάλωση τρανς λιπαρών ή ζάχαρης, και με ψυχοκοινωνικούς παράγοντες (άγχος, κατάθλιψη) με κοινωνικοδημογραφικούς ( χαμηλό μορφωτικό – οικονομικό επίπεδο, ανθυγιεινές συμπεριφορές υγείας)και περιβαλλοντικούς (αυξημένοι ρύποι).
Ωστόσο, είναι αναγκαία η ανάπτυξη εξατομικευμένης διατροφής με βάση τον κάθε ατομικό γονότυπο, ο οποίος επηρεάζει τον μεταβολισμό και την επίδραση κάθε θρεπτικού στοιχείου στον οργανισμό του. Έτσι, κάποια διατροφικά συστατικά σε κάποια άτομα μπορεί να είναι ωφέλιμα ενώ σε άλλα όχι.
Επιγενετική και διατροφή
Η διατροφογενετική επιγενετική μελετάει την αλλαγή στην έκφραση των γονιδίων που προκαλείται από βιοδραστικές διατροφικές ενώσεις, δηλαδή συστατικά τροφίμων (βιταμίνες , πολυφαινόλες) που ωφελούν την υγεία με το να αλλάζουν την δυσλειτουργία στην έκφραση ενός γονιδίου. Είναι αξιοσημείωτη η σημαντική επίδραση της διατροφής σε προγεννητικό επίπεδο της μητέρας απέναντι σε διάφορες χρόνιες ασθένειες στη μετέπειτα ζωή του εμβρύου.
Ο θερμιδικός περιορισμός και μια δίαιτα εμπλουτισμένη σε ωμέγα- 3 αλλάζουν την ποιότητα των ωαρίων, τη μιτοχονδριακή λειτουργία και τη γονιμότητα , επαναφέροντας το επιγονιδίωμα και την ομαλή ανάπτυξη στο έμβρυο και μειώνοντας τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου στην ενήλικη ζωή. Εκτός από τη μητέρα και ο πατέρας μεταδίδει επιγενετικές τροποποιήσεις στους απογόνους. Τοξίνες, χημικές ουσίες που διαταράσσουν το ενδοκρινικό σύστημα, κατάχρηση αλκοόλ και νικοτίνης και κυρίως παχυσαρκία επηρεάζουν το σπέρμα στους άνδρες.
Έχει αποδειχθεί ότι σπέρμα από παχύσαρκους άνδρες με δυσανεξία στη γλυκόζη εμφανίζει μεταλλάξεις στο DNA (που σχετίζονται με παχυσαρκία) σε σύγκριση με φυσιολογικού σωματικού βάρους, ανεκτικούς στη γλυκόζη. Επομένως, είναι πιθανό αυτές οι αλλαγές να κληρονομηθούν στους απογόνους ως μεταβολικές διαταραχές επηρεάζοντας τη μακροζωία , τον κίνδυνο για σακχαρώδη διαβήτη και καρδιαγγειακά.
Γίνεται αντιληπτό ότι συγκεκριμένες βιοδραστικές διατροφικές ενώσεις μπορούν να επηρεάσουν τόσο τη συνολική όσο και την αναπαραγωγική υγεία των δύο φύλων και κατ’επέκταση του εμβρύου εξουδετερώνοντας επιγονιδιωματικές παρεκκλίσεις που προκαλούνται από περιβαλλοντική μόλυνση. Τέτοια συστατικά περιέχονται στο μπρόκολο (ισοθειοκυανικά), στη σόγια (γενιστεϊνη), στο πράσινο τσάι (επιγαλοκατεχίνη), στο σταφύλι (ρεσβερατρόλη) και στα φρούτα (ασκορβικό οξύ).